Il-każ ta' Franco Mercieca

Din hi l-opinjoni tiegħi dwar il-kwistjoni ta' Franco Mercieca, li dehret fil-ġurnal 'Illum' ta' nhar il-Ħadd 16 ta' Ġunju 2013, bħala tweġiba għal dawn il-mistoqsijiet:

• X'jidhirlek mill-kwistjoni ta' Franco Mercieca? Qed tingħata l-importanza mistħoqqha jew hija 'blown out of proportions'?
• Temmen li l-waiver lil Franco Mercieca kienet żball?
• Taħseb li l-pożizzjoni ta' Franco Mercieca għadha tenibbli? Taqbel ma min qed jgħid li għandu jirriżenja?
• Taqbel li din il-kwistjoni ma kienetx mistennija mill-Gvern u li qed timbarazza lill-Prim Ministru?
• Id-dħul ta' Franco Mercieca bħala speċjalist tal-għajnejn hu ħafna aktar minn dak ta' segretarju Parlamentari. Taqbel li din ir-raġuni tiġġustifika l-waiver? Taħseb li d-diskors li kien sar fuq l-onorarja issa qed jaffettwa negattivament lid-deputati Laburisti?

Naħseb li l-kwistjoni kollha tal-każ ta' Franco Mercieca hija l-kawża viżibbli tal-ħsara li għamel il-Partit Laburista meta iddemonizza u dawwar b'mod partiġġjan id-deċiżjoni li kien ħa l-Kabinett preċedenti li l-Ministri jibqgħu jitħallsu l-onorarja ta' Membri Parlamentari. Huwa vera li l-komunikazzjoni ta’ din id-deċijoni ma kienetx tajba, pero’ huwa veru wkoll li din setgħet kienet soluzzjoni fit-tul għall-problema li kien jaffaċċja kull Prim Ministru meta jiġi biex jifforma Kabinett, u d-dilemma li kien jiltaqa’ magħha kull professjonist meta jiġi biex jaċċetta kariga fl-Eżekuttiv.

Ir-riżultat issa hu li biex Joseph Muscat ma jmurx lura mill-kritika li għamel fuq l-onorarja, qed jaċċetta li jgħawweġ l-etika biex iħalli Ministri jew Segretarji Parlamentari li jibqgħu iservu b’mod privat, bl-iskuża tal-ġid tal-pazjent. L-iskuża kienet li dan ser isir biss nhar ta’ Ħadd u mhux waqt il-ġranet ta’ xogħol, li dan ser isir bla ħlas, u li dan ser isir biss f’każi speċjalizzati li jista’ jara biss Franco Mercieca. Fuq l-aħħar waħda diġa tqajmu dubju kemm hi vera, u fuq it-tnejn l-oħra inkixfet il-verita’ li qed jinkisru it-tnejn li huma. F’dan l-istadju allura għandna każ fejn jew il-Prim Ministru gideb meta għamel dik id-dikjarazzjoni u qal li Mercieca mhux qed jara każijiet bħall-kataretti, jew inkella kien Mercieca li gideb lill-Prim Ministru. Quddiem sitwazzjoni bħal din, naħseb li l-pożizzjoni ta’ Mercieca mihix tenibbli. U jekk inhu vera li hu daqshekk indispensabbli għall-pazjenti, mela allura ma kinetx għaqlija id-deċiżjoni li jservi ta’ Segretarju Parlamentari. L-etika tar-rwol ma tinbidilx mal-persuna. Hija l-persuna li trid tinbidel skont l-eżiġenzi tar-rwol li sservi.

Il-fatt li issa Franco Mercieca iddikjara li ħa jkun qed iwaqqaf din il-prattika privata turi li din kienet deċiżjoni oħra żbaljata ta’ Gvern li qed jaġixxi b’mod reattiv għal dak li joħroġ fil-media jew għas-sentimenti populisti. Ir-riżultat aħħari hu li minn pajjiz li kien qed jiddiskuti għandux ikollu Parlament full-time, spiċċajna qed niddiskutu jekk ikollniex Gvern part-time. Dan ma tantx hu sinjal progressiv.

Dal-każ joħroġ ukoll differenza kbira. Meta fl-1966 Ċensu Tabone kien inħatar Ministru, Borg Olivier ma kienx aċċetta li jibqa’ jaħdem ta’ oftalmologu, lanqas fil-ħin liberu tiegħu, minkejja li l-Kodiċi ta’ Etika kien baqagħlu 28 sena biex jinkiteb. Id-differenza pero’ kienet li dak iż-żmien, l-etika, il-professjonalita’ u l-ġentlomerija kienu parti mis-sens komun, u kienu jmorru lil hinn minn dak li neċessarjament issib miktub fil-kodiċi u l-liġijiet.