Għada min rah?

Hekk issib min jirraġuna. Gawdi illum, aħseb għal-lum, imbagħad għada naraw! Pero’ ħafna minna naqblu li dan mhux l-aktar mod għaqli li tirraġuna bih. Speċjalment fejn tidħol tmexxija, ibda minn entità żgħira bħal familja, u aktar u aktar fit-tmexxija ta’ pajjiż sħiħ.

Iżda jidher li dan huwa l-mod li bih il-Gvern qed jirraġuna. Għal darb’oħra erġajna assistejna għal budget li għalkemm fih numru ta’ miżuri tajbin, huma miżuri li jroxxu ftit ‘l hawn u ftit ‘l hemm, mingħajr ebda pjan fit-tul fl-oqsma l-aktar importanti.

Fost l-oħrajn fit-traffiku t-trasport. Smajna b’xi proġetti infrastrutturali (wara nuqqas ta’ investiment infrastrutturali għal erba’ snin sħaħ), iżda l-ebda pjan fit-tul ta’ kif ħa ntaffu l-problemi tat-traffiku. Billi nirranġaw it-toroq u ntaffu l-problema għal ftit żmien ieħor, maħniex insolvu l-problema. Hemm bżonn investimenti u bidliet radikali. Nieħu pjaċir li l-Gvern ser iwettaq proposta li l-Oppożizzjoni “negattiva” kienet għamlet snin ilu u issa ser jipprovdi trasport b’xejn lill-istudenti tal-iskejjel kollha. Pero’ xtaqt li nara l-Gvern jibda bl-ewwel pjanijiet ta’ proposta oħra li għamlet l-Oppożizzjoni biex intaffu l-problema għal għaxar, għoxrin sena oħra: dik ta’ metodu ta’ mass transit effiċjenti bħal light railway jew metro. Hekk jew hekk jidher li dawn il-proposti “negattivi” wara ftit snin qed isiru jogħġbuh.

L-istess nuqqas ta’ ppjanar jidher fl-edukazzjoni. Bħalissa hawn kriżi sħiħa fis-settur tal-għalliema, li qed ibatu minn kundizzjonijiet ħżiena u pagi medjokri. Xi smajna biex jiġi indirizzat dan is-settur? Xejn. L-istess dwar il-bini ta’ skejjel ġodda, f’dan il-budget erġajna smajna li ser jinbnew l-istess tliet skejjel li smajna bihom is-sena l-oħra. Is-sena l-oħra smajna b’Marsaskala, San Pawl il-Baħar u r-Rabat (Għawdex). Din is-sena smajna b’Wied il-Għajn, il-Qawra u r-Rabat (Għawdex). Gustuż dal-Gvern hux? U dak l-“investiment kbir” fl-edukazzjoni tal-Università Amerikana? Dak li kellu jibda jilqa’ l-istudenti xahar ilu? Xi ħadd sema’ xi ħaġa oħra fuqu u f’hiex waslu?

L-istess fis-saħħa. Erġajna smajna bl-istess żewġ ċentri tas-saħħa li semma’ s-sena l-oħra, dawk ta’ Raħal Ġdid u Ħal Kirkop. Kultant nistaqsi f’kemm-il budget irid jissemma’ proġett biex forsi fl-aħħar jara d-dawl tax-xemx. U l-“akbar investiment” fis-saħħa tal-Vitals? Dawk li ma nafux x’fih il-kuntratt u min hemm warajhom, u li kulma nafu hu li rridu ntuhom €70 miljun fis-sena għat-30 sena li ġejjin? Dawk telqulhom iż-żewġ diriġenti prinċipali tagħhom. Tgħid għaliex? U għaliex għadna ma rajna xejn mis-suppost investiment li dawn qed jagħmlu fi tliet sptarijiet prinċipali tagħna?

Nuqqas ta’ ppjanar f’dawk li huma pensjonijiet. Ħa nsolvu r-risku ta’ faqar għal pensjonanti b’€2 fil-ġimgħa? U l-ħaddiem ħa ntaffulu l-għoli tal-ħajja b’€1.75? Qed jaħdem tajjeb dan il-mekkaniżmu tal-COLA? Qed jikkunsidra l-inflazzjoni għolja tal-ikel u ż-żidiet qawwija fil-prezzijiet tal-kera? Jew is-surplus mhux għal kulħadd qiegħed?

Fuq livell aktar globali, in-nuqqas ta’ ppjanar jidher ċar mill-insostennibilità tal-mudell ta’ tkabbir ekonomiku li qed nadottaw. L-ekonomija qed tikber għax qed jiżdiedu n-numru ta’ ħaddiema, u mhux għax qed jogħlew il-pagi. Il-pagi tagħna qed jogħlew b’rata li hi t-terz ta’ kemm kienu jogħlew fi żmien Gvern Nazzjonalista fi żmien ta’ riċessjoni. Imma pajjiżna, kemm jiflaħ jibqa’ jżid il-ħaddiema u l-popolazzjoni, partikolarment bl-immigrazzjoni ta’ ħaddiema barranin, biex ikabbar l-ekonomija? Meta ser niftakru li għada xi ħadd ħa jarah, u ħa naslu f’punt fejn il-pajjiż kemm infrastrutturalment, u anke’ mil-lat soċjali u ta’ kwalità ta’ ħajja, ma jkunx jiflaħ aktar iffullar? U allura, meta ser nibdew nippjanaw setturi ekonomiċi ġodda li jħallsu pagi aħjar biex flok l-ekonomija tikber biss biż-żieda fil-popolazzjoni, tibda tikber għax naqilgħu aktar?

Minn dan l-aspett il-Gvern m’għandu l-ebda pjan. Bħalma dejjem għamilna, aħna lesti noffru l-id tal-ħbiberija u naqblu fuq miri strateġiċi biex pajjiżna jimxi ‘l quddiem. Issa sta għal Gvern kemm lest jibqa’ jwebbes rasu, jittimbra lil kulmin jikkritikah b’mod kostruttiv bħala “negattiv”, u jaħseb biss fil-lum. Imma għada, aħna jew uliedna għad narawh, u għad niġġudikaw dak li qed isir illum fuq is-sitwazzjoni li nsibu ruħna fiha.

Dan l-artiklu deher f' In-Nazzjon tal-Erbgħa 11 t' Ottubru 2017.