Waħda mill-aħħar ideat li qabad jimbotta Joseph Muscat hija
li jdaħħal il-kwoti għan-nisa fil-Parlament. L-argument prinċipali tiegħu huwa
li jekk ma nagħmlux hekk, nibqgħu b’numru baxx ta’ nisa eletti. Bħallikieku mingħajr il-kwoti, in-nisa mhumiex
kapaċi jitilgħu.
Mad-daqqa
t’għajn, bħal taħseb li għandu raġun. Għandna numru żgħir ħafna ta’ Membri
Parlamentari nisa fil-Parlament, madwar 10%. Dan huwa numru żgħir ħafna, u
jitfagħna lura ħafna meta tikkumparana ma’ pajjiżi oħra. Imma huma l-kwoti
s-soluzzjoni għal din il-problema?
Il-kwoti ħafna
drabi huma neċessarji meta l-poplu, għal raġuni jew oħra, storika, soċjali,
preġudizzju, tradizzjoni, iżomm lura milli jivvota lin-nisa. U allura wieħed
ibati għal dan l-iżvantaġġ li jkollha mara billi jdaħħal kwota u
diskriminazzjoni pożittiva. Iżda f’Malta, għandna din il-problema?
Ħarsa lejn
l-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew, li fihom jivvota l-poplu kollu fuq bażi
nazzjonali, jurik li le. Fl-aħħar elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew, il-poplu
Malta għażel erba’ nisa mis-sitt deputati li kellu jeleġġi. Dan meta l-lista
sħiħa ta’ kandidati f’dik l-elezzjoni inkludiet biss 8 nisa u 24 raġel. Li
jfisser li nofs il-kandidati nisa ġew eletti, u biss 8% tal-kandidati rġiel ġew
eletti.
U allura x’ġara
fl-elezzjoni ġenerali li għaddiet? Ħarsa lejn il-lista sħiħa ta’ kandidati
turik li kien hemm 281 raġel u 73 mara. U naħseb li hawn qiegħda l-għerq
tal-problema. In-numru ta’ nisa li kienu lesti jikkontestaw l-elezzjoni kien
baxx ħafna kumparat man-numru ta’ rġiel. Infatti, meta wieħed iħares lejn
ir-riżultat ta’ dawk eletti fl-elezzjoni (mingħajr ma nikkunsidraw
l-elezzjonijiet każwali), wieħed jara li ġew eletti 19.5% tal-kandidati rġiel u
13.7% tal-kandidati nisa, li jurik li bejn wieħed u ieħor iċ-ċans li tkun elett
fl-elezzjoni ma jvarjax b’aktar minn 6% bejn in-nisa u l-irġiel.
Dan juri b’mod
ċar li l-poplu Malti ma jagħmilx differenza bejn mara u raġel meta jiġi biex
jivvota, imma jħares biss lejn il-kwalitajiet tal-individwi. Il-problema allura
ma tissolviex bil-kwoti, imma billi jiġu ppreżentati aktar kandidati nisa. U
l-mistoqsija li għandna nagħmlu hija “għalfejn in-nisa qed joqogħdu lura milli
jikkontestaw l-elezzjonijiet tal-Parlament Malti, u x’nistgħu nagħmlu biex
inħajruhom aktar?”
L-ewwelnett,
naħseb li l-mod kif jopera l-Parlament Malti xejn mhu favorevoli għall-familja.
Mela jekk irridu naraw aktar nisa jikkontestaw l-elezzjoni, għandna naraw li
din tinbidel. Għandha tiġi offruta l-possibilità li x-xogħol ta’ Deputat isir fuq bażi full-time
b’paga adegwata. Għandu wkoll jitranġa l-ħin li fih jiltaqa’ l-Parlament,
mis-sitta sad-disgħa jew l-għaxra ta’ filgħaxija mhux l-aħjar ħin għal xi ħadd
li għandu familja.
U l-Gvern għandu
jmexxi bl-eżempju. Fejn il-Gvern kellu l-għażla, ma għamel xejn.
Ir-rappreżentanza tan-nisa fil-Bordijiet maħtura mill-Gvern mill-2013 ‘l hawn
niżlet għal taħt it-30%. Fejn jidħol il-gender
pay gap ukoll morna lura mill-2013 ‘l hawn: l-istatistika qed turina li
f’Malta mara taqla’ madwar 11% inqas minn raġel għall-istess xogħol. U anke
meta wieħed jara l-ammont ta’ nisa ppreżentati bħala kandidati fl-aħħar
elezzjoni: il-Partit Nazzjonalista kellu 25% tal-kandidati li kienu nisa,
il-Partit Laburista kellu inqas minn 16%. U dan meta suppost huwa l-“aktar
Gvern femminista”.
Mela allura,
is-soluzzjoni mihix il-kwoti. Is-soluzzjoni hija li l-Partiti jippreżentaw
kandidatura iktar għolja ta’ nisa, u biex dan isir u aktar nisa jkunu lesti
jservu fil-politika, irridu naraw li noperaw Parlament aktar family-friendly, li tkun ħaġa tajba mhux
biss għan-nisa imma anke għall-irġiel, u li fejn il-Gvern għandu l-għażla u
jaħtar il-Bordijiet hu, jara li jkun aktar bilanċjat fil-ħatriet tiegħu.
Imbagħad jekk wara li jsir dan u nindirizzaw l-għerq tal-problema naraw li
xorta qed nibqgħu lura fir-rappreżentanza femminili fil-Parlament, imbagħad
forsi wieħed jibda jikkunsidra l-kwoti.
Imma jien konvint
li jekk jiġu indirizzati dawn il-problemi, il-kwoti ma jkollniex bżonnhom. Għax
ir-riżultati ta’ elezzjonijiet oħra f’pajjiżna juru li l-elettorat Malti mhux
preġudikat bejn in-nisa u l-irġiel, u li n-nisa Maltin huma kapaċi daqs kull
raġel biex jiġu eletti.
Dan l-artiklu deher f'In-Nazzjon tal-Erbgħa 14 ta' Marzu 2018.
Comments
Post a Comment