Bżonn ir-raġuni, rispett u djalogu

 Dan l-artiklu deher fil-ħarġa tal-Mument tal-Ħadd 16 ta' Mejju 2021

Is-soċjetà Maltija ma hix l-unika soċjetà li qed taffaċċja kwestjonijiet u ġrajjiet tal-akbar konsegwenzi. Jiena nifhem li mill-ħolqien tiegħu il-bniedem ma waqaf qatt jevolvi u jbiddel miegħu d-dinja ta’ madwaru. Mhux biss irnexxielna negħlbu l-ostakoli kollha u nimmultiplikaw u nikbru, talli llum hawn kważi 8 biljun persuna fuq wiċċ l-art. Irnexxielna wkoll inkattru l-ġid u inferrxuh ma’ ħafna bnadi fid-dinja għall-ġid ta’ biljuni, anke jekk fadal numru kbir ta’ miljuni li qed jgħixu f’kondizzjonijiet miżerabbli ta’ skjavitù, faqar u mard.

Fl-aħħar għoxrin sena b’mod partikolari ir-ritmu tal-bidla irranka bil-kbir tant li ħafna minna qisna qed ngħixu ħolma nippruvaw nifhmu x’laqatna. Filwaqt li qed ngħixu bidliet ekonomiċi, tekonolġiċi, soċjali, u politiċi, naħseb li l-element li l-aktar ser ikollu konsegwenzi, posittivi u negattivi, huma l-bidliet li qed isawwru klima kulturali ġdida.

Jien nitlaq mill-punt li hekk kif il-kriżi tal-bidla fil-klima naturali tolqot lil kulħadd f’kull parti tad-dinja, hekk ukoll il-kriżi tal-bidla kulturali. Irridu ngħixu magħha u nisfruttaw l-irwiefen tagħha għall-ġid. 

Biex nagħmlu dan b’suċċess jeħtieġ naffaċċjaw is-sitwazzjoni bir-raġuni, b’rispett għal xulxin, u fi spirtu ta’ djalogu ġenwin. Naf li fin-nofs hemm prinċipji fondamentali. Naf li għal ħafna f’pajjiżna huma prinċipji b’għeruq fil-fond li dwarhom ma jista’ jkun hemm l-ebda kompromess. Però prinċipju li ma nistgħux nerġgħu lura minnu hu l-prinċipju li aħna irridu ngħixu u naħdmu flimkien fi Stat imħaddem bid-demokrazija.

L-ABORT

Niddikjara bil-quddiem – jien ma naqbilx mal-abort. Jien nemmen fil-valur bla qies tal-ħajja mill-konċepiment sal-mewt. Ejja nsaħħu l-edukazzjoni sesswali, ejja nsaħħu s-saħħa sesswali, imma qatt ma għandha tinqered ħajja umana. Dan ma jfissirx li miniex lest li niddjaloga bir-raġuni u bir-rispett, anke ma’ min hu favur li f’Malta ndaħħlu l-abort.

Jekk fuq l-użu tal-kannabis setturi ta’ mexxejja responsabbli qed jappellaw biex wieħed ma jgħaġġilx jagħlaq id-diskussjoni u talbu li l-materja titħalla għal wara l-elezzjoni, wisq aktar is-suġġett tal-abort m’għandux jiġi diskuss, jew deċiż, ftit xhur qabel elezzjoni ġenerali meta qiegħdin fi kważi kampanja elettorali.

Bir-raġuni, bir-rispett u bid-djalogu, iżda bil-kalma, imbagħad inkunu nistgħu niddiskutu, kif qed jissuġerixxi Bernard Grech, kif inħarsu l-ħajja mill-konċepiment sal-mewt, u l-miżuri meħtieġa favur is-saħħa sesswali ta’ kulħadd mingħajr ma tkun ipperikolata l-ħajja tat-tarbija kemm qabel u wara t-twelid. 

Hi tassew stramba li nagħmlu tant affarijiet biex inħarsu l-ħajja tal-annimali, u nittrattaw il-ħajja tal-bniedem fil-ġuf b’mod hekk ħafif.

NAGĦTU ĠEJJIENI LIŻ-ŻGĦAŻAGĦ BL-EDUKAZZJONI

L-akbar rigal li nistgħu nagħtu liż-żgħażagħ hu edukazzjoni ta’ kwalita’ miż-żmien bikri tat-trobbija, għaż-żmien primarju, sekondarju, post-sekondarju u dawk terzjarju u vokazzjonali.

Sfortunatament minkejja l-isforzi ta’ kulħadd għadu ma rnexxielniex ikollna servizzi u programmi edukattivi li qed jiżviluppaw il-ħiliet intelletwali u kreattivi taż-żgħażagħ tagħna fid-diversità tagħhom. Numru kbir ta’ żgħażagħ mhux qed jingħataw l-appoġġ meħtieġ biex jiffurmaw u jiżviluppaw ruħhom b’mod li jiksbu suċċess fil-karriera li jixtiequ jsegwu.

Is-servizzi ta’ gwida vokazzjonali jeħtieġ jissaħħu u jilħqu lil kulħadd fi proċess kontinwu. Il-kurrikulu u s-sillabi jeħtieġ li l-ewwel jirnexxielhom jaslu sabiex isawwru l-karattru ta’ kull ġuvni u tfajla. Filwaqt li s-suġġetti akkademiċi huma essenzjali, il-formazzjoni psiko-soċjali, il-ħiliet bażiċi li wieħed jgħix b’mod attivi u ċiviku f’komunità, u l-ħiliet kulturali, kreattivi u etiċi huma aktar fondamentali biex iż-żgħażagħ tagħna jirnexxu fil-ħajja u fuq il-post tax-xogħol. Jekk jirnexxielna nibnu dan il-pedament ta’ kull tfajla u ġuvni, imbagħad irridu nassiguraw li kull persuna tiżviluppa l-moħħ tagħha skont ix-xeħta tagħha – lingwi, xjenza, matematika, teknoloġija informatika, u dan bħala l-bażi għall-għażliet vokazzjonali u professjonali ta’ dak li jkun.

Jiddispjaċini ninnota li s-soċjetà ftit li xejn qed tagħti każ dan is-settur vitali tal-edukazzjoni.

IL-FUTUR TAL-EWROPA

Ġimgħa ilu, fid-9 ta’ Mejju,  Jum l-Ewropa, ġiet imnedija l-Konferenza dwar il-Futur tal-Ewropa. Dan hu proċess li ser idum sejjer sas-sena d-dieħla, 2022. Il-ħsieb hu li jitwettaq djalogu u riflessjoni li fih jieħdu sehem kemm jista’ jkun nies minn kull saff tas-soċjetà f’kull Stat Membru.

Aħna hawn Malta wkoll jeħtieġ li nirriċerkaw u niddiskutu x’Unjoni Ewropea nixtiequ naraw tiżviluppa fis-snin li ġejjin. Issa għandna esperjenza ta’ 17 il-sena. Din kienet sħubija storika li qed tagħtina ġid kbir, mhux biss finanzjarju imma wkoll fl-iżvilupp tas-soċjetà tagħna u l-opportunitajiet kbar li għandna li nieħdu sehem bil-libertà kollha fl-akbar suq tad-dinja.

Ejja insibu l-ħin nagħtu ideat ta’ x’irridu li jkun il-futur.

AWGURI DESTINY 

Minn qalbi nawgura suċċess lil Destiny Chukunyere fil-Eurovision Song Contest ta’ din il-ġimgħa. Ngħid għalija diġa’ nħossni grat għas-suċċess li qed tikseb bit-talent tal-kant sabiħ tagħha, u ċert li ser tkompli tagħmel unur lil Malta. Forza Destiny!